De organisatie Jehova’s Getuigen Nederland heeft een video verspreid waar een moeder aan haar dochter uitlegt dat homo’s hun seksuele geaardheid kunnen veranderen en daarmee wel in het paradijs komen. (Volkskrant, 2016) Het meisje geeft namelijk aan dat ze wil dat iedereen in het paradijs komt, dus ook de twee moeders van Fenna, het meisje uit haar klas. Waarop haar moeder antwoord “dat wil Jehova ook en weet je wat, mensen kunnen veranderen”. (Jehova’s Getuigen Nederland, 2016)

Vanuit verschillende religieuze standpunten is homoseksualiteit zeker wel aanwezig maar is het de kunst om het zoveel mogelijk te onderdrukken en het dus zeker niet in praktijk uit te voeren. Toch zijn er ook kerken, religieuze instanties en niet-openbare scholen die wel geheel openstaan voor homoseksualiteit. De overheid wil deze gedachte stimuleren en heeft dan ook vanaf 1 december 2012 het geven van voorlichtingen over seksuele diversiteit op basis-, speciale en middelbare scholen verplicht gesteld. Het is daarom ook opgenomen in de kerndoelen van het onderwijs. De essentie van de overheid met deze kerndoelen is dat kinderen leren respectvol met elkaar om te gaan met betrekking tot seksuele voorkeur.

Is dit dan echt nodig? Want Nederland is toch het meest tolerantste land wanneer het gaat om de LHBT (Lesbi, Homo, Bi, Transgender) cultuur? Ja, maar toch voelen LHBT-jongeren zich niet veilig genoeg. Het blijkt namelijk dat één zesde van de biseksuelen mannen en één vierde van de transgenders zich schuldig voelt over zijn of haar seksuele gedrag en gevoelens. Daarnaast is het zo dat bijna 25{edb52ccf0796325f2c698d6692168ec9a7c4dfe3c9222503577aff6f3b9e6c97} van de lesbische vrouwen en ruim 33{edb52ccf0796325f2c698d6692168ec9a7c4dfe3c9222503577aff6f3b9e6c97} van de biseksuele vrouwen slachtoffer is geweest van seksueel geweld. Dit geldt ook voor één op de zeven homo- en bi mannen en voor bijna 33{edb52ccf0796325f2c698d6692168ec9a7c4dfe3c9222503577aff6f3b9e6c97} van de transgenders. (Graaf, Bakker, & Wijsen, Een wereld van verschil, 2013) En nee dit was het nog niet, want om terug te komen op de LHBT-jongeren is het schokkend om te horen dat blijkt uit het SCP-onderzoek onder 1636 jongeren met de leeftijd van 19 en 20 jaar, 50{edb52ccf0796325f2c698d6692168ec9a7c4dfe3c9222503577aff6f3b9e6c97} van de homo-, lesbische en bi-jongeren aangeven wel eens suïcide gedachten te hebben gehad. (Felten & Boote, 2012) Dit is 20{edb52ccf0796325f2c698d6692168ec9a7c4dfe3c9222503577aff6f3b9e6c97} hoger dan de hetero jongeren in Nederland. (Schuyf) Van die 50{edb52ccf0796325f2c698d6692168ec9a7c4dfe3c9222503577aff6f3b9e6c97} jongeren met suïcide gedachten heeft 9{edb52ccf0796325f2c698d6692168ec9a7c4dfe3c9222503577aff6f3b9e6c97} van de jongens en 16{edb52ccf0796325f2c698d6692168ec9a7c4dfe3c9222503577aff6f3b9e6c97} van de meisjes één of meerdere zelfmoordpogingen gedaan. Naar het suïcide gedrag van transgenders is in Nederland nog geen onderzoek gedaan, maar in Frankrijk is het wel vastgesteld, namelijk dat 69{edb52ccf0796325f2c698d6692168ec9a7c4dfe3c9222503577aff6f3b9e6c97} van de transgenders jongeren gedacht heeft aan zelfmoord. (Felten & Boote, 2012) Deze cijfers zijn dan ook enorm confronterend en vraagt om extreme preventie maatregelen. Het begint tenslotte allemaal rond je puberteit, het gemiddelde dat een jongen zijn seksuele geaardheid ontdekt is 12,6 jaar en voor een meisje is dit 13,5 jaar, dit kan dus al goed op de basisschool een rol spelen. Maar jongeren komen gemiddeld pas tussen hun 16^e en 17^e jaar uit de kast, moeten we daar dan niet veel meer op inspelen? (Keuzenkamp, Kooiman, & Lisdonk, 2012)

Ik denk van wel en de overheid dus ook, want het is opgenomen in de kerndoelen van het basis-, middelbaar- en speciaalonderwijs. Namelijk kerndoel 38, kerndoel 43 en kerndoel 53 zijn aangepast. (Bron, Loenen, Haverkamp, & van Vliet, 2015) Toch komt uit het onderzoek van Rutgers dat maar 27{edb52ccf0796325f2c698d6692168ec9a7c4dfe3c9222503577aff6f3b9e6c97} van de kinderen tussen de 9 en de 12 aangeven voorlichting te hebben gekregen over seksuele diversiteit (Graaf, Resultaten onderzoek Rutgers in samenwerking met NOS Jeugdjournaal, 2016). Waar hebben de overige 73{edb52ccf0796325f2c698d6692168ec9a7c4dfe3c9222503577aff6f3b9e6c97} van de kinderen het dan op school over gehad wanneer het kerndoel seksualiteit en seksuele diversiteit besproken moest worden? Dit onderzoek laat duidelijk zien dat basisscholen zich moeilijk aan de afspraak kunnen houden om de kinderen wat te leren over seksuele diversiteit. Op verschillende middelbare scholen wordt het starten van een GSA gestimuleerd. GSA staat voor Gay Straight Alliance en het is een groep die is opgericht door leerlingen en docenten op de middelbare school die willen dat hun school veilig is voor iedereen. Of je nu homo, hetero, lesbo, bi, transgender of in dubio bent. Een GSA probeert een sfeer op school te creëren waarin iedereen zichzelf kan zijn. (COC Nederland & GSA Netwerk, Waarom een GSA, 2011). Dit is natuurlijk erg goed, maar we zijn er nog lang niet.

“50 procent van alle leerlingen in Nederland zeggen dan ook dat het bij hen op school vrijwel onmogelijk is om uit de kast te komen. Dat betekent dus dat als je lesbo, homo of bi bent, je net moet doen alsof je hetero bent. Dat is natuurlijk absurd. Niemand in Nederland is verplicht om hetero te zijn!” (COC Nederland & GSA Netwerk, Waarom een GSA, 2011)

Daarom vind ik dat de aandacht en energie die wordt besteed aan voorlichting wat betreft seksuele diversiteit anders ingezet moet worden.

Want er zijn natuurlijk veel instanties die zich wel inzetten voor de LHBT-cultuur in onze maatschappij. COC en stichting Outway geven bijvoorbeeld voorlichtingen op scholen op vrijwillige basis. Maar mijn mening is dat het probleem te direct wordt aangepakt. De voorlichtingen worden gegeven op scholen, voor de kinderen, door vrijwilligers. Omdat het vaak door vrijwilligers gegeven wordt kan het nooit alle scholen op dezelfde kwaliteit en punctualiteit bereiken. Ik denk daarom dat alle tijd en moeite voor initiatieven zoals voorlichtingen van het COC en stichting Outway niet ingezet moeten worden op basis en middelbaar onderwijs maar juist op de PABO en de lerarenopleidingen.

“Uit onderzoek in opdracht van minister Bussemaker bleek in 2014 dat PABO’s en tweedegraads lerarenopleidingen in praktijk ‘vrijwel geen’ aandacht besteden aan de LHBT-acceptatie. Het onderwerp wordt volgens het onderzoek ‘onvoldoende’ en ‘niet specifiek’ benoemd in de bekwaamheidseisen voor toekomstige docenten.” (COC Nederland, Stel voorlichting verplicht op docentenopleiding, 2016)

Het is natuurlijk niet de bedoeling dat de vrijwilligers alleen een voorlichting geven over seksuele diversiteit, het is de bedoeling dat ze voorlichting geven over hoe de studenten dit onderwerp kunnen integreren als docent.  Er zijn verschillende soorten lesmateriaal aangeboden vanuit verschillende instanties die de docent zelf kan toepassen. Lesmateriaal zoals ‘het roze boekje’ waar het onderwerp is ‘gewoon homo op het voortgezet onderwijs’ of de ‘hand in hand’ methode voor het primair onderwijs, maar ook hoe je een les moet beginnen is te vinden op Gay&School.nl. Gay&School is opgericht in 2001 door het ministerie van OCW (onderwijs, cultuur en wetenschap) als onderdeel van Stichting School & Veiligheid. Op de website van Gay&School kunnen scholen achtergrondinformatie vinden over nieuwsartikelen, onderzoeken, informatiebestanden en diverse lesmethodes voor verschillende onderwijs niveaus. (Gay&School, 2011) Ook The genderbread Kit is een methode die uitgelegd kan worden aan toekomstige docenten.  The genderbread Kit was genomineerd voor de LHBT innovatie prijs in 2015 vanuit het ministerie van OCW. Deze prijs gaat naar een persoon of organisatie die zich inzet op een innovatieve manier voor verbetering in de acceptatie en veiligheid van de LHBT’s in onze samenleving. (Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, 2015) The Genderbread kit is een methode om op een leuke, speelse, interactieve en creatieve manier over diversiteit te praten. (Punkmedia, 2015) In deze methode wordt gewerkt vanuit de 4 ingrediënten voor het genderbread koekje, namelijk sekse ook wel geslacht (cirkel), identiteit (hersenen) gender expressie (gele accolade) en een bepaalde aantrekkingskracht naar andere mensen (hartje). Vanuit deze vier elementen worden de verschillende geaardheden uitgelegd (Zejdler, 2015).

Op het moment dat je de studenten ook opleidt tot voorlichters en ze aanleert hoe ze methodes zoals The Genderbread Kit kunnen gebruiken bereiken we veel meer scholen dan dat we het moeten doen op vrijwilligers basis. Daarnaast zal hierdoor de kwaliteit van de lessen die de leraren verplicht moeten geven omhoog gaan en zullen de vrijwilligers vooral bij kunnen dragen door het vertellen van persoonlijke ervaringen. Ik ben niet de enige die hier zo over denkt, het COC heeft dit namelijk voorgesteld aan de regering en het parlement in april 2016.

 

 COC voorzitter Ineke zegt dan ook:  “Als docenten zelf nooit leren hoe het moet, dan zullen hun lessen over LHBT-acceptatie onder de maat blijven” (COC Nederland, Stel voorlichting verplicht op docentenopleiding, 2016)

Op middelbare scholen wordt vaak ook het initiatief genomen vanuit de leerlingen zelf. Maar ik geloof dat als op basisscholen de kern van seksuele diversiteit al besproken wordt, de drempel voor middelbare scholieren ook lager zal worden om aan te slag te gaan met dit onderwerp. Daarnaast vraagt dit initiatief van middelbare scholieren ondersteuning van leraren, ze moeten dan wel de kennis hebben om deze ondersteuning te kunnen bieden.  Deze maatregel is dan ook indirecter dan de maatregelen die ik hiervoor benoemd heb, dit omdat je niet direct aan de slag gaat met de doelgroep maar je neemt een stap terug. Doordat je de docenten in opleiding zal begeleiden kan dit een toekomstgerichte houding aannemen en zullen scholen eenmaal zonder externe hulp het onderwerp op kwaliteit voldoende niveau bespreekbaar kunnen maken. Vrijwilligers kunnen altijd nog uitgenodigd worden voor een persoonlijk verhaal. Al denk ik dat het beter aanslaat als het persoonlijke verhaal komt van een juf, een familielid of een vriend van iemand uit de klas. Ik heb namelijk wel twee lesbische vrouwen op bezoek gehad in de eerste klas van de middelbare, maar ik ervoer het maar als vreemd, iets wat mij niet overkwam, want deze vrijwilligers waren nou eenmaal vreemden voor mij.

Omdat de PABO en de docentenopleidingen vierjarige opleidingen zijn, is het zo dat deze maatregel niet meteen terug te zien is in de maatschappij. Maar omdat deze studenten al vanaf jaar één stage moeten lopen denk ik dat ze met hun kennis scholen op dat moment al hulp kunnen bieden. In onze maatschappij is het nou eenmaal belangrijk om ons te focussen op humanisering en duurzaamheid. Het onder aandacht brengen van de diversiteit van de mens en dit ook zo inzetten dat we dit over tien jaar ook nog terug kunnen zien. We leven nou eenmaal voor de toekomst en niet voor het verleden.

Wat ik kan concluderen is dat er genoeg instanties en organisaties zijn die zich inzetten voor het bespreekbaar maken van seksuele diversiteit. Maar ik denk dat als we preventief er voor willen zorgen dat LHBT-jongeren zich veiliger gaan voelen, we toch echt moeten beginnen om de PABO’s en docentenopleidingen te laten in zien hoe belangrijk kerndoel 38, 42 en 53 (de kerndoelen voor basis, middelbaar en speciaal onderwijs waar in staat dat seksualiteit en seksuele diversiteit besproken moet worden op school) is voor onze samenleving. Kerndoel 38, 42 en 53 moet worden besproken met studenten op de PABO en docentopleidingen, met behulp van alle instanties en organisaties die zich nu al inzetten voor de LHBT-jongeren. Want nee, mensen en hun persoonlijkheden, zoals de ouders van Fenna kunnen niet veranderen maar systemen zoals educatie wel.

 

 

Dit ben ik, Lieke Kuijper.

Ik ben 19 jaar en ik studeer Social Innovation aan de Performatory in Breda op de NHTV. Ik ben nu zelf bijna 4 jaar uit de kast als lesbienne en ik vind het belangrijk om andere jongeren te helpen die twijfelen over hun geaardheid of gender. Daarom ben ik vrijwilliger bij stichting Outway en ik geef zowel voorlichtingen als dat ik mij inzet voor het HOJOkamp en andere activiteiten. Ik ben een voorvechter voor de hele LHBTQIA+ gemeenschap en de rechten hiervan.

 

Bibliografie

Bron, J., Loenen, S., Haverkamp, M., & van Vliet, E. (2015). seksualiteit en seksuele diversiteit in de kerndoelen. Enschede: SLO. Opgehaald van www.slo.nl/organisatie/recentepublicaties/seksualiteitdiversiteit

COC Nederland. (2016, April 13). Stel voorlichting verplicht op docentenopleiding. Opgehaald van COC: http://www.coc.nl/jong-school/stel-voorlichting-verplicht-op-docentenopleiding

COC Nederland, & GSA Netwerk. (2011). Waarom een GSA. Opgehaald van Gay Straight Alliance: http://www.gaystraightalliance.nl/

Felten, H., & Boote, M. (2012). Ik wou dat ik dood was. Utrecht: Movisie. Opgehaald van http://www.iedereenisanders.nl/ul/cms/fck-uploaded/documents/Ikwoudatikdoodwas-LR.pdf

Gay&School. (2011). Lesgeven. Opgehaald van Gay&School: gayandschool.nl

Graaf, H. d. (2016). Resultaten onderzoek Rutgers in samenwerking met NOS Jeugdjournaal. Utrecht: Rutgers 2016. Opgehaald van http://www.rutgers.nl/sites/rutgersnl/files/PDF/Resultaten_onderzoek_Rutgers_NOS_Jeugdjournaal_2016.pdf

Graaf, H. d., Bakker, B. H., & Wijsen, C. (2013). Een wereld van verschil. Rutgers.

GSA Netwerk. (2015). Paarse Vrijdag. Opgehaald van Paarse Vrijdag: paarsevrijdag.nl

Jehova’s Getuigen Nederland (Regisseur). (2016). Éen man, Éen vrouw [Film].

Keuzenkamp, S., Kooiman, N., & Lisdonk, J. v. (2012). Niet te ver uit de kast. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau. Opgehaald van https://www.scp.nl/Publicaties/Alle_publicaties/Publicaties_2012/Niet_te_ver_uit_de_kast

Lexmond, L. v. (2012).

Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. (2015, Mei 17). LHBT Prijzen. Opgehaald van LHBT-innovatieprijs: http://www.lhbtprijs.nl/nav7791

Netwerk, G. (2011). Opgehaald van Paarse Vrijdag: paarsevrijdag.nl

Punkmedia (Regisseur). (2015). LHBT prijs 3 genomineerden [Film]. Opgehaald van https://vimeo.com/127997135

Schuyf, J. (sd). Feiten en cijfers, samenvatting van onderzoeken naar LHBT- emancipatie. Utrecht: Movisie. Opgehaald van https://www.movisie.nl/sites/default/files/alfresco_files/Feiten_en_Cijfers_LHBT-emancipatie{edb52ccf0796325f2c698d6692168ec9a7c4dfe3c9222503577aff6f3b9e6c97}20{edb52ccf0796325f2c698d6692168ec9a7c4dfe3c9222503577aff6f3b9e6c97}5BMOV-337620-0.5{edb52ccf0796325f2c698d6692168ec9a7c4dfe3c9222503577aff6f3b9e6c97}5D.pdf

The Genderbread Kit. (2013). Home. Opgehaald van The Genderbread Kit: http://thegenderbreadkit.com/home

Volkskrant, R. (2016, May 4). Kritiek op Jehovah’s Getuigen om anti-homo kinderfimpje. Volkskrant.

Zejdler, L. (Regisseur). (2015). INTRO NL [Film]. Opgehaald van https://vimeo.com/116521845